کلمات اصیل کردی کرمانشاهی | كلمات و اصطلاحات اصيل كردي
چاخ: چاغ
چاخان : خالی بستن - دروغ
چار ِم ناچارَه : راه دیگری ندارم
چال : چاله
چای : سرد
چانچَه : قابلمه – دیگ بزرگ
چارَوا : اسب نر – چهار پایان – نوعی راه رفتن اسب هم می گویند
چان : استراحت - وسیله خرمن کوبی
چالاو: چاه آب
چَم : رودخانه – خم شدن
چِم : می روم
چَو : چشم
چِلم : آب بینی
چِرو : نادان
چَلهَ پَر: نوعی نفرین (کله پا شدن)
چِلپَه : صدای شی ای که به آب می خورد
چَمچِگ : قاشق
چِنجِگ : تخمه - هسته میوه
چِریکهَ (ک مکسر) : جیغ
چَتِون : بی ادب - پُررو
چَپی چَواشهَ : سر در گم - کج و ما وج
چَپَالهَ : کشیده - سیلی
چَپَل : کثیف
چَپال : کف دست
چَپآو : غارت
چِورهَ چِور : کم کم
چَمَانِن : خم کرد
چِیلِگ : هیزم (اندازه کوچک )
چَپِِگ : مقداری علف یا سبزی یا گل که در پنجه دست(مشت بسته ) قرار گیرد - پنجه هم گویند
چَوَرِه : منتظر- چشم براه
چِنگیِر: چنگ انداختن
چِراخ : چراغ
چَرمِه : سفید
چِرکِن : کثیف
چِلِیس : شکمو- حریص
چِلاس : ظرف سگ
چَور: چرب
چَورانِن : چرب کردن - پرچرب
چُورانِن : خالی کردن تا آخرین قطره
چُو: چوب
چَقَل: شغال – آدم لاغر هم گویند
چَلق: پوست
چوخ : پیپ
چَرچی : دوره گرد
چِنارهَ : لرز کردن – لرزیدن اندامی از بدن
چَوچَه : چیستان
چِمای : مثل
چِیمِن : رفتیم – می رویم الآن – می رویم آینده
چِیمَن : چمن
چقیا (چ مکسر) : گیر کردن
چَکِی : زایید برای حیوانات درنده معمولاً سگ
چَه کید(ک مکسر): چه کار می کنی
چِشت : چیزی
چِخ : کلمه ای که برای دور کردن سگ استفاده می شود
چِنگال (تلفظ ن و گ ترکیبی از هر دو حرف به صورت تو دماغی ): نوعی غذای محلی سنتی که با نان تریت شده با روغن حیوانی و افزودن شکردرست می شود
چُوکه : گیره روی دسته چاقوجهت آویز شدن
چَه : چه چیز
چِه کِیگ (گ خیلی ضعیف تلفظ می شود ) : خیلی کم - اندک
چِیا : چقا – رنگ زمین – خاک
چِنَر: چغندر قند
چِنیِور(تلفظ ی و و ترکیبی از هر دو حرف که دهان گرد می شود ): نوعی گیاه معطر
چِمانِه: مثل
چوخَو رانِک : لباس مردانه کردی اورامی (جافی )
چیوزان (در تلفظ ی و و فک شکسته می شود صدای Uبه گوش می رسد ) : نوعی بازی محلی که با خرده سنگ و کشیدن جدول اجرا می شود
با : مخفف بابا - پدر
بار : بیار / بارَی : بیارش
باز : باز شکاری
باز بِ رد : پرید
باخ : باغ
بای د : بیا ( امر به آمدن در آینده(
بان : بالا
بَرز : بلند
بَلَه مِرک : آرنج
بِ گِر : بگیر
بِ گیر : گریه بکن
بُِ وش (آوای کردی : تلفظ حرکت بوِ ِش چیزی بین و + ی است ) : بگو
) مجری (کسی که بیت و شعر می گویید و بِ- وِِِِِِِِ ِ ش : گوینده
بِ – وک : نوعی جغد بزرگ
باوگ : پدر
باوَ : پدر بزرگ
باوَ پیرَه : پدر جد (پدر بزرگ هم می گویند )
باوَ ژِن : زنِ پدر
باوِ ِش : بغل
باوَ مَرد گَه : فلانی (مرد ) - مردی که نکره است
بِرا : برادر
بیل : اجازه بده - صبر کو
بِز ِن : بز ماده
بَو ( دهان کاملاً گرد شود ) : بیا
بُو : بمان - بایست / بو
بُور : رنگ مایل به کرم
بُوس / بُوسیَه : بایست - بمان
بَش : سهم
بِژ بِژی : فر فری (مو و پشم و پر )
بِژِ ی : نوعی کلوچه محلی کرمانشاهی
بِژی یَد( از ریشه فعل ژیان : زیستن ) : زنده بمانی
بِیلَا / بیلَه : بذار / بیلَمان : بذارمان
بِژَن : بنواز (نواختن ساز)
آ : بله - حرف تائید
آژِن : چاک - شیار آژِن آژِن : چاک چاک
آخُر( درکردی آواهایی هست که در آن حرکت حروف تلفیقی است از دو حرکت در این کلمه (آخر) حرکت خ چیزی بین ُ و ی است ): آغل
آسِن : آهن
آسین : آستین
آمان : امان دادن – مهلت دادن
آگِر : آتش
آ و: آب
آو دوز : آبسه - زخمی که آب خورده است
آوَرَشَه : آب پاشی
آوَکی : آبکی
آوای : آبادی – روستا - دهات
آوازَه : ترانه
آوَرِ وت ( آوای کردی :تلفظ آوَ حرکتی بین ر + ی است ) : کندن پر پرنده ها توسط آب جوش
آووِس : آبستن - باردار ( جهت حیوانات بکار میرود)
اَوسا : قدیمها – گذشته ها – قبلاً
آوواره : جوی آبی که در زمین کشاورزی استفاده می شود
اَر : اگر
اَرا : چرا
اَرِه : آره – بله
اَک : اِ حرف تعجب
اَکِ هی : ای کاش
اِرَنگَه (آوای کردی: تلفظ حروف ن گ تلفیقی از هر دو حروف است به صورت تو دماغی) : الآن
اَوَ : آن
اَوانَه : آنها
اِمجا : بعد ( منتظر خبر یا جمله بعد ماندن )
اِمروژ : امروز
اِیردا : اینجا / اَوردا : آنجا
ایجور: اینجور – مثل و مانند - اینطور
اَولا : آن سمت / اَولام : آن سمتم / اَو لاد : آن سمتت اَولایِان : آن سمتشان
ایلا : این سمت ( سو و جهت )
ایمام : امام
ایمرو : امروز
ایمَیش : ما هم
ایمَه : ما
اِوشِن (آوای کردی : تلفظ حرف واو در زبان کردی با گرد کردن کامل لبها صورت می گیرد : می گویند
اِوارَه : غروب
كا : برادر
كاگَه/كاكه : پدر – برادر
كُنا : سوراخ
كُت بِر : سكته – يك دفعه
كِتِ كور : سر به هوا
كُتَل : بيرق عزا
كاوِر(و مكسر) : گوسفند
كال : نارس – كمرنگ
كالِگ : گرمك
كامَ : كدامَ
كاني : چشمه – معدن – مركز
كامين : كدامين
كُتَل كُو : كتك كاري كردن زياد – در عزا يعني خود زني كردن
كَفتِن : افتادن (مصدر است )
كَفت : افتاد/كَفتي: افتادي
كَپُو : قاصدك – پروانه
كَپول : كله - سر
كُچِگ : سنگ
كَس : نفر – فاميل
كِش : كش - هي كردن (براي پرنده ها )
كِشَه : سريع رفتن و دور شدن
كِر : مرغي كه آماده خوابيدن روي تخم است
كِر يوَه : سوز سرما
كُرو كُرو : هزار هزار
كل : ناقص – گوشه ديواري كه ريخته است
كِلاو : كلاه
كِلاوَه : كله - بالاي چيزي
كَلاوَه : خرابه
كُِلوانك : انگشتر
كِلِگ : انگشت
كِلم : آب دماغ سفت شده
كُلَه پِسكِي (پ مكسر): يواشكي
كِلَه وِشكِني : وارسي كردن – فضولي
كُلَش : كلش – باقيمانده محصول كشاورزي بعد از برداشت - فضول هم مي گويند
كِلاش : گيوه (نوعي كفش دست ساز محلي )- نوعي اسلحه كلاشينكف
كَنگِر(تلفظ ن و گ تلفيقي از هر دو با صداي تو دماغي ) : كنگر
كَنگر كَن : وسيله اي كه با آن كنگر مي كنند
كُوَ : كجاست
كَو : آبي - نيلي
كَو هَفي : افعي كبود
كَوش : كفش
كِوتياي : كوبيده شده
كَو ك : كبك
كَوِل : پوست كنده شده حيوان- حلقه هاي سيماني داخل چاه
كِوشانِن : خاموش كردن
كُوانِه : محل پخت نان
كَلاي : كربلايي
كَوَاو : كباب
كِوشتِن : كشتن (مصدر است)
كِولانَه : لانه پرندگان (مرغ )
كِونا : سوراخ
كِنارآو : توالت
كَنِو : جاي آب
كَمتار: كفتار
كَمُوتَر : كبوتر
كَم : كردن – پهناي چيزي را گفتن
كِور : پسر
كِوي‍‍ژ (تلفظ و و ي تلفيقي از هر دو با گرد كردن كامل لبها ): در هم رفته
كوول : پشت
كِول : كوتاه – جمع شده
كِول بِر : خلاصه – ميانبر – كوتاه
كَلَه شير : خروس
كَوو ك : كبك
كِولاژدِم : عقرب
كَي يان : محل انبار كاه – كاهدان
كِيَه نِي : چشمه
كي يَر : بزغاله
كيسَل : لاك پشت
كَيمَن : همه كاره - وارد به كاري
كومه : تل
كِوَه : كوه
كَيوانو :پيرزن
كَي ك : كك
كَي ي : كاه
با : مخفف بابا - پدر
بار : بیار / بارَی : بیارش
باز : باز شکاری
باز بِ رد : پرید
باخ : باغ
بای د : بیا ( امر به آمدن در آینده(
بان : بالا
بَرز : بلند
بَلَه مِرک : آرنج
بِ گِر : بگیر
بِ گیر : گریه بکن
بُِ وش (آوای کردی : تلفظ حرکت بوِ ِش چیزی بین و + ی است ) : بگو
) مجری (کسی که بیت و شعر می گویید و بِ- وِِِِِِِِ ِ ش : گوینده
بِ – وک : نوعی جغد بزرگ
باوگ : پدر
باوَ : پدر بزرگ
باوَ پیرَه : پدر جد (پدر بزرگ هم می گویند )
باوَ ژِن : زنِ پدر
باوِ ِش : بغل
باوَ مَرد گَه : فلانی (مرد ) - مردی که نکره است
بِرا : برادر
بیل : اجازه بده - صبر کو
بِز ِن : بز ماده
بَو ( دهان کاملاً گرد شود ) : بیا
بُو : بمان - بایست / بو
بُور : رنگ مایل به کرم
بُوس / بُوسیَه : بایست - بمان
بَش : سهم
بِژ بِژی : فر فری (مو و پشم و پر )
بِژِ ی : نوعی کلوچه محلی کرمانشاهی
بِژی یَد( از ریشه فعل ژیان : زیستن ) : زنده بمانی
بِیلَا / بیلَه : بذار / بیلَمان : بذارمان
بِژَن : بنواز (نواختن ساز)
توجه : تمام حقوق مطالب محفوظ می باشد.
- نویسنده : amir
- بازدید : 82
- دیدگاه :
